"Wanneer kinderen hun zintuigen gebruiken, betrekken ze meerdere hersengebieden tegelijk. Dat leidt tot beter begrip én betere retentie."— Dr. Paul Howard-Jones, neuropsycholoog en onderwijswetenschapper
Zintuiglijk leren voor elk kind in het onderwijs
Hoe leren met zintuigen het brein van leerlingen activeert
Leestijd: 6 minuten
De kracht van zintuiglijk leren in het onderwijs: wetenschap, praktijk en impact
Zintuiglijk leren is niet alleen voor kleuters. Steeds meer onderzoeken en ervaringen uit de praktijk tonen aan: multisensorisch leren is een krachtige manier om kennis en vaardigheden duurzaam aan te leren – van groep 1 tot en met het voortgezet onderwijs.
In deze blog lees je:
- Wat zintuiglijk leren precies is en waarom het werkt
- Wat de wetenschap zegt over de impact op het brein
- Hoe je dit vertaalt naar de praktijk in het primair en secundair onderwijs
- Concreet lesmateriaal, tips en toepassingen
Wat is zintuiglijk leren?
Zintuiglijk leren – ook wel sensorisch of multisensorisch leren genoemd – is een aanpak waarbij leerlingen meerdere zintuigen tegelijk gebruiken om informatie op te nemen: voelen, horen, zien, ruiken en soms zelfs proeven. Denk aan rekenen met klei, taal oefenen via muziek of het verkennen van een biologisch thema door materialen te ruiken, voelen en zien.
Waarom werkt het? De wetenschap achter sensorisch leren
Sensorisch leren is meer dan een speelse aanpak. Neurowetenschappelijk onderzoek wijst uit dat multisensorische verwerking leidt tot sterkere geheugenverbindingen. Het helpt leerlingen:
- Beter te focussen en informatie vast te houden
- Verschillende leerstijlen te benutten (visueel, auditief, kinesthetisch)
- Abstracte concepten concreet te maken
- Actief en betrokken te blijven
Vooral bij leerlingen met leerproblemen (zoals dyslexie, ADHD of taalontwikkelingsstoornissen) blijkt een zintuiglijke benadering extra effectief.
Praktische toepassingen in het onderwijs
Zintuiglijk leren kan op veel manieren ingezet worden, ook in bovenbouw of voortgezet onderwijs. Voorbeelden:
1. Voelen
- Woordenschat oefenen met voeldozen of textielkaartjes
- Breuken leren met tastbare fraction blocks
- Natuuronderwijs met bladeren, stenen en water
2. Ruiken en proeven
- Les over smaak en geur bij biologie of mens & natuur
- Taalontwikkeling via het benoemen van smaken en geuren
- Kookactiviteiten in het praktijkonderwijs
3. Horen
- Klankenspel bij taal en spelling
- Auditieve dictées, luisteropdrachten, podcastfragmenten
- Muziek in de les: ritme inzetten om tafels of grammatica te oefenen
4. Zien en bewegen
- Leren via kleurcodering, flashcards, mindmaps
- Bewegend leren (springen op de juiste antwoordkaart, lopen naar de juiste uitspraak)
- Kleuren sorteren, visueel rangschikken, patronen herkennen
Sensorisch leren in het secundair onderwijs?
Ook in de onderbouw van het VO werkt zintuiglijk leren krachtig. Denk aan:
- Scheikundepractica met tastbare en visuele experimenten
- Moderne vreemde talen met smaakproefjes, muziek of rollenspellen
- Geschiedenislessen met geurpotjes (middeleeuwen), tastbare bronnen of dramawerkvormen
Zintuiglijk leren is dus niet kinderachtig, maar juist krachtig.
Lesmaterialen en inspiratie
Wil je aan de slag met multisensorisch leren? Op Samen Voor Onderwijs vind je:
Conclusie
Zintuiglijk leren is géén hype, maar een bewezen effectieve manier om leren betekenisvol te maken. Het stimuleert het brein, activeert motivatie en sluit aan bij de diverse leerbehoeften in zowel primair als secundair onderwijs.
Wil jij meer uit je les halen? Zet dan in op zintuiglijk leren – en zie hoe leerlingen opleven, letterlijk en figuurlijk.
Meer blogs over zintuiglijk leren
Zintuiglijk leren is wetenschappelijk onderbouwd en effectief. Deze blog legt uit hoe het brein prikkels verwerkt en geeft praktische tips om zintuiglijk leren toe te passen in de klas:
samen voor onderwijs
AUTEURPAGINA