“Kinderen hebben zintuiglijke input nodig om informatie te verwerken, te begrijpen en op te slaan in het geheugen. Sensorisch leren is geen trend, het is een neurologische noodzaak.” — Dr. Sarah Wayland, ontwikkelingsneuroloog
De wetenschap achter zintuiglijk leren Wat je echt moeten weten
Ontdek hoe zintuiglijke prikkels het leerproces beinvloeden
Leestijd: 7 minuten
De wetenschap achter zintuiglijk leren: wat leerkrachten écht moeten weten
Zintuiglijk leren klinkt misschien als een hippe onderwijsstrategie, maar het is diepgeworteld in de neurowetenschap. Kinderen leren met hun hele lichaam, niet alleen via het hoofd. In deze blog duiken we in de wetenschap achter sensorisch leren, leggen we uit waarom het werkt én geven we praktische voorbeelden voor in de klas.
Wat is zintuiglijk leren?
Zintuiglijk of sensorisch leren is een manier van leren waarbij meerdere zintuigen tegelijk worden aangesproken: horen, zien, voelen, ruiken en proeven. In de klas betekent dit bijvoorbeeld:
- Beweging toevoegen aan taalactiviteiten (zoals springen bij klankherkenning),
- Voelen aan materialen bij wereldoriëntatie,
- Of tactiele vormen gebruiken bij rekenen.
Deze aanpak ondersteunt vooral leerlingen die auditief of visueel zwakker zijn, maar is verrijkend voor alle kinderen.
De neurologische basis
Ons brein is geen passieve ontvanger van informatie. Het is actief op zoek naar betekenis via sensorische prikkels. Onderzoek toont aan dat:
- Leren via meerdere zintuigen leidt tot meer hersenactiviteit dan leren via één enkel kanaal (Shams & Seitz, 2008).
- Sensorische input stimuleert de hippocampus, het gebied dat betrokken is bij geheugenopslag.
- Beweging versterkt executieve functies zoals aandacht, planning en inhibitie (Best, 2010).
Bijvoorbeeld: als kinderen tijdens een spellingles letters vormen met klei, worden motorische én visuele gebieden in de hersenen geactiveerd. Dat vergroot de kans op langdurige opslag.
Sensorisch leren in de praktijk: 5 krachtige werkvormen
Hieronder een lijst van toegankelijke en effectieve manieren om zintuiglijk leren toe te passen:
1. Tactiele alfabetposters
Kinderen voelen de vormen van letters en klanken met hun vingers.
2. Voelen & benoemen dozen
Objecten verstoppen in voeldozen om woordenschat of zintuiglijke beschrijvingen te oefenen.
3. Ritmische rekenoefeningen
Tellen met trommels of ritmes ondersteunt kinderen met zwakke werkgeheugencapaciteit.
4. Bewegend leren met circuits
Combineer vakinhoud met beweging: spring bij een goed antwoord, hinkel naar de juiste oplossing.
5. Zintuigtafels in hoekenwerk
Geurende materialen, voeltexturen of natuurlijke elementen in de klas als rust- of exploratieplek.
Sensorisch leren is niet alleen voor kleuters
Hoewel zintuiglijk leren vaak gelinkt wordt aan het jonge kind, bewijst onderzoek dat ook oudere leerlingen — in het primair én secundair onderwijs — baat hebben bij multisensorische input. Vooral leerlingen met concentratieproblemen, leerstoornissen of ASS profiteren van deze aanpak.
Extra tip: Laat leerlingen zelf reflecteren op welke zintuigen hen helpen. Zo verhoog je de metacognitie én het eigenaarschap over hun leerproces.
Waarom deze kennis cruciaal is voor leerkrachten
In een diverse klas zitten leerlingen met uiteenlopende sensorische profielen. Door zintuiglijk leren bewust in te zetten:
- Verhoog je de betrokkenheid, vooral bij leerlingen die snel afhaken.
- Ondersteun je de hersenontwikkeling op een natuurlijke manier.
- Maak je leerinhouden toegankelijker voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften.
Tot slot
Zintuiglijk leren is geen extraatje — het is fundamenteel verbonden met hoe het brein informatie verwerkt. Door als leerkracht bewust meer zintuigen te activeren in je lespraktijk, help je álle leerlingen om sterker te leren.
Bonus: Video, wat is zintuiglijk (multisensorisch) leren?
In deze korte video zie je helder uitgelegd wat multisensorisch leren inhoudt en waarom het werkt. Je ontdekt hoe het brein reageert op zintuiglijke prikkels en krijgt voorbeelden van hoe je dit in de klas kunt toepassen.
samen voor onderwijs
AUTEURPAGINA