Veelgestelde vragen over bewegen op school – antwoorden, tips en inspiratie

Introductie

Bewegen op school is een hot topic. Steeds meer onderzoeken tonen aan dat fysieke activiteit niet alleen gezond is, maar ook de leerprestaties kan verbeteren. Toch hebben veel scholen in het primair onderwijs (PO) / lager en speciaal onderwijs (SO) / buitengewoon onderwijs vragen over hoe ze bewegen in het onderwijs kunnen integreren. Hoeveel moeten leerlingen bewegen? Hoe zit het met de wettelijke regels? En wat is precies bewegend leren?

In deze blog beantwoorden we de meest gestelde vragen over bewegen op school, met praktische tips en inspiratie voor leerkrachten en schoolteams.

– Erik Scherder

Veelgestelde vragen over bewegen op school

1. Waarom is bewegen op school belangrijk?

Bewegen draagt bij aan de fysieke gezondheid, zoals een betere conditie en motorische ontwikkeling. Daarnaast stimuleert beweging de concentratie, motivatie en sociale vaardigheden van kinderen. Uit onderzoek blijkt dat regelmatig bewegen tijdens de schooldag leidt tot betere leerresultaten, vooral bij rekenen en taal.

2. Hoeveel moeten kinderen per dag bewegen?

Volgens de Beweegrichtlijnen van de Gezondheidsraad moeten kinderen tot 18 jaar minimaal 60 minuten per dag matig intensief bewegen (wandelen, fietsen, spelen), aangevuld met drie keer per week spier- en botversterkende activiteiten.

3. Wat is bewegend leren?

Bewegend leren betekent dat je cognitieve taken combineert met fysieke activiteit. Bijvoorbeeld:

Voordelen: Hogere betrokkenheid, actiever brein en betere leerresultaten.

4. Wie mag bewegingsonderwijs geven?

In het primair onderwijs geldt dat een bevoegde leerkracht (PABO-diploma) gymlessen mag geven, mits hij of zij een LO-bevoegdheid of een aanvullende opleiding heeft. Voor groepen 3-8 is het vaak een vakleerkracht LO.

In het speciaal onderwijs is dit niet anders, maar hier wordt vaker gekozen voor kleine groepen of individuele begeleiding.

5. Hoeveel uren gym zijn verplicht?

In Nederland geldt sinds 2023-2024 een verplichting van twee uur gym per week. In Vlaanderen volgen scholen de uren lichamelijke opvoeding uit het leerplan.

6. Vervangt buitenspelen gym?

Nee. Buitenspelen is een waardevolle aanvulling, maar geen vervanging voor bewegingsonderwijs. Gym is bedoeld voor het aanleren van motorische vaardigheden volgens de kerndoelen.

7. Wat maakt een school beweegvriendelijk?

Een beweegvriendelijke school heeft uitdagende pleinen, beweegaanleidingen binnen en beleid dat beweging stimuleert.

Belangrijke elementen van een beweegvriendelijke school zijn:

8. Hoe integreer je bewegen in de schooldag?

Er zijn talloze manieren om bewegen eenvoudig en leuk in het lesrooster te verwerken. Enkele praktische ideeën:

Hieronder vind je per onderwijsniveau praktische tips om bewegen dagelijks in te passen:

9. Wat is de rol van digitale hulpmiddelen in gym?

Digitale tools zoals video-analyse en bewegingsgames kunnen motorisch leren ondersteunen. Bijvoorbeeld: kinderen zien hun sprong terug op video of doen mee aan een interactieve beweeggame.

Verdieping voor gevorderden: strategisch bewegen in het onderwijs

Veel scholen vragen zich af: Hoe kan ik bewegen niet alleen leuk, maar ook strategisch inzetten om leerprestaties te verbeteren? Het antwoord ligt in het combineren van cognitieve doelen met fysieke activiteit. In plaats van losse energizers, kan beweging onderdeel worden van een doorlopende leerstrategie. Bijvoorbeeld, rekenopgaven combineren met korte loopsessies of woordenschat oefenen met interactieve beweegspelletjes. Zo worden kinderen actief betrokken en stimuleer je zowel motorische als cognitieve vaardigheden.

Daarnaast is het belangrijk om te overwegen: Welke rol speelt de omgeving van de school in beweeggedrag? Een beweegvriendelijke schoolomgeving gaat verder dan het plein of de gymzaal; brede gangen, zit-sta-meubilair, en duidelijke looproutes dragen bij aan een cultuur waarin bewegen normaal is. Door dit te koppelen aan een doordacht schoolbreed beweegbeleid, maak je bewegen meetbaar en structureel.

Voor VO / secundair onderwijs geldt dat strategisch bewegen ook kan bijdragen aan stressreductie en motivatie. Korte energizers of actieve opdrachten kunnen theoretische lessen doorbreken en de aandacht verhogen, zeker bij lange lesblokken. Hoe vaak en wanneer pas je deze momenten het beste in? Dat hangt af van de schoolcontext, het rooster en de behoeften van de leerlingen, maar onderzoek wijst uit dat meerdere korte blokken per dag effectiever zijn dan één lang beweegmoment.

Door beweging op deze manier strategisch te integreren, ontstaat een volledig beweegvriendelijke leeromgeving waarin kinderen en tieners fysiek actief blijven en cognitief optimaal presteren.

Conclusie

Bewegen is essentieel voor gezondheid én leren. Of het nu gaat om extra gymlessen, bewegend leren of energizers in de klas: iedere beweging telt. Door kleine stappen te zetten, maak je een groot verschil voor je leerlingen.

Wil je praktische materialen en spellen om meer beweging in je klas te brengen?

FAQ: Extra veelgestelde vragen over bewegen op school

Hoe houd ik leerlingen gemotiveerd om te bewegen tijdens de les?

Motivatie ontstaat door variatie, uitdaging en autonomie.

Hoe meet ik het effect van bewegen op leerprestaties?

Effecten zijn zichtbaar in zowel concentratie als cognitieve prestaties.

Welke rol speelt technologie bij bewegend leren?

Digitale hulpmiddelen kunnen bewegen leuk en meetbaar maken.

Hoe betrek ik het hele schoolteam bij bewegen?

Bewegen werkt het best als het onderdeel is van de schoolcultuur.

Wat vind jij van deze tips? Laat een reactie achter en vertel hoe jullie op school bewegen integreren.