Eerst lezen, dan spelen – zo versterk je taal en beleving

In mijn andere blogs heb ik al eerder geschreven over de educatieve waarde van sensorisch spel met materialen als speelrijst, bonen, kikkererwten, speelzand en meer.

Van voorlezen naar beleven

Voorlezen is in elke klas een vast en waardevol moment. Het brengt rust, aandacht en een gedeelde beleving. In de loop van de tijd ben ik steeds nieuwsgieriger geworden naar wat er daarna gebeurt: wat als kinderen het verhaal dat ze net gehoord hebben, ook mogen beleven in hun spel?

Vanuit die gedachte ben ik me gaan verdiepen in mijn eigen kleine hypothese: dat sensorisch spel na het voorlezen bijdraagt aan de taalontwikkeling. En hoe meer ik erover lees en observeer, hoe meer ik dat bevestigd zie. Wanneer kinderen na het lezen gaan spelen met materialen of figuren uit het boek, herhalen ze woorden, spelen het verhaal na en brengen ze het gehoorde tot leven. De woorden krijgen betekenis omdat ze ermee aan de slag gaan – letterlijk met hun handjes.

Een voorbeeld daarvan is de speelset 'Een vriendje voor Eekhoorn'. Bij dit prentenboek kunnen kinderen met diertjes, zand en bladeren het verhaal naspelen in een sensorische bak. Terwijl ze de eekhoorn laten zoeken, praten of nieuwe vriendjes ontmoeten, gebruiken ze vanzelf de woorden uit het verhaal. Zo wordt taal iets wat ze ervaren, niet alleen horen.

Daarom past sensorisch spel hier zo mooi bij. In plaats van alleen over het verhaal te praten, kunnen kinderen het naspelen in een sensorische bak met speelrijst, dieren of themafiguren. Zo wordt het verhaal iets dat ze voelen, ontdekken en eigen maken.

Een voelbaar verschil

Je kunt zelfs al tijdens het voorlezen gebruikmaken van de tastzin door een voelboek te kiezen. Kinderen luisteren dan niet alleen naar het verhaal, maar voelen tegelijkertijd de verschillende structuren – zacht, ruw, glad of pluizig. Dat maakt het lezen betekenisvoller én actiever.

Een inspirerend boek om hierbij te gebruiken is 'Zo voelt een zeldzaam dier' van Camille Tisserand. In dit stevige kartonboek ontdekken kinderen bijzondere en bedreigde dieren zoals de panda, tijger en blauwe vinvis. Terwijl ze de vacht of huid van de dieren voelen, leren ze spelenderwijs over hun leefomgeving en waarom ze bescherming nodig hebben.

Na het lezen kun je dit prachtig verbinden aan sensorisch spel. Zet bijvoorbeeld een speelbak met rijst klaar, voeg kleine diertjes toe uit het boek en laat de kinderen het verhaal opnieuw beleven. Misschien verstopt de tijger zich in het gras of zoekt de panda rustig naar bamboe. Tijdens dit spel gebruiken kinderen spontaan woorden en begrippen uit het verhaal – zacht, zeldzaam, beschermen – en krijgen die woorden letterlijk betekenis.

Taal leren door te beleven

Wie in de klas werkt met thema’s en rijke leerhoeken, weet hoe waardevol ervaringsgericht leren is. Door taal te koppelen aan zintuiglijke beleving, blijft kennis niet hangen in woorden alleen, maar wordt die zichtbaar, voelbaar en betekenisvol.

Ook bij kinderen die wat extra taalhulp kunnen gebruiken, kan deze manier van werken helpend zijn. Wanneer ze voelen, bewegen en woorden koppelen aan wat ze doen, wordt taal begrijpelijker en concreter. Omdat het spel ontspannen en plezierig is, ervaren veel kinderen minder druk en durven ze vaker te benoemen of te vertellen wat ze doen. Zo kan sensorisch spel een waardevolle ondersteuning zijn binnen de taalontwikkeling in de klas.

Sensorisch spel is bovendien een natuurlijke en laagdrempelige aanvulling. Het vraagt weinig voorbereiding, maar levert veel op: betrokken kinderen, een rijker taalaanbod en momenten van echte verwondering.

Zelf aan de slag?

Op mijn website vind je aantrekkelijke sensorische voelboeken en spelmaterialen waarmee je dit eenvoudig kunt toepassen in je klas. Ontdek hoe lezen en spelen elkaar kunnen versterken – en ervaar zelf hoeveel rust, plezier en leerwaarde dit samenspel oplevert.