Speen kwijt

Het is woensdagochtend wanneer mama met tranen in haar ogen Job op de opvang komt brengen. Job is nog maar 9 maanden oud. Het is een heerlijk mannetje, speelt al aardig zelfstandig, eet en drinkt goed en slaapt als een roosje mits hij zijn speen heeft. Vandaag is mama echter de speen van Job vergeten. Ze heeft gisteren te horen gekregen dat haar vader is overleden en is er niet helemaal bij met haar gedachten.

Ondanks het slechte nieuws dat mama gisteren ontvangen heeft, weet zij nog wel een overdracht te geven. Met de overdracht geeft mama aan dat Job wat slecht heeft gegeten en gedronken en dat slapen wat onrustig ging. Na deze overdracht gaat mama er vluchtig vandoor, want zij moet nog zoveel regelen met haar moeder samen voor de begrafenis van haar vader. Je hebt het idee dat mama niet alleen overmand is door verdriet, maar ook overmand is door stress.

Je besluit om Job de best mogelijke zorg te geven vandaag die er is. Job heeft rust en regelmaat nodig. Echter, hij kan totaal zijn draai niet vinden vandaag op de opvang. Job speelt weinig, zit meer stil en doelloos voor zich uit te staren, eet en drinkt niet of nauwelijks en slapen wil al helemaal niet lukken. In eerste instantie denk je dat dit te maken heeft omdat mama de speen is vergeten van Job. Maar wist je dat dit ook een vorm van rouw kan zijn ten gevolge van de verlieservaring?

Hoe zit dat dan precies?

Kinderen tot twee jaar

Kinderen tot twee jaar beschikken over aangeboren gedragingen (hechtingsgedrag) om contact te maken. In deze fase ‘lacht’ en ‘praat’ het met iedereen die hem positief benadert.

Door huilen, glimlachen en brabbelen ‘roept’ je baby je als het ware en probeert je zo nabij te houden, waardoor hechting ontstaat. Alles wordt met het lijf ervaren in deze fase. Het cognitieve vermogen van kinderen is in deze fase nog onvoldoende ontwikkeld om de dingen in het leven te kunnen begrijpen of te kunnen vragen. Een verlies zal het daarom niet bewust meemaken.

Toch kunnen kinderen in deze leeftijd wel meekrijgen dat er een overlijden is geweest. Dit doordat kinderen in deze fase alles met hun lijf ervaren. Kinderen pikken de spanning op die zij bij jou kunnen voelen en slaan dit op in hun lijf. Kinderen kunnen door deze spanning slechter gaan eten, drinken en slapen, maar dit hoeft niet perse te maken te hebben met de verlieservaring.

Wat te doen met een baby of dreumes die klachten van rouw ervaart?

Het is belangrijk voor deze kinderen dat je als ouder of opvoeder zelf zo rustig mogelijk blijft in de situatie. En dat is natuurlijk moeilijker gezegd dan gedaan. Zoals je al hebt kunnen lezen, pikt deze leeftijd alles op via lichaamstaal. Wanneer jij als ouder of opvoeder dusdanige stress ervaart door de verlieservaring (en dat kan zijn het overlijden van de vader zoals in de casus of de vergeten speen), dan kan het kind dit feilloos aanvoelen. Het kind zal alleen maar meer spanning gaan opbouwen in zijn lichaam en nog onrustiger worden waardoor het meer zal gaan huilen met als mogelijk gevolg dat het uiteindelijk dus slechter kan gaan eten, drinken en slapen.

Als jij als ouder of opvoeder voelt dat je een bepaalde spanning of stress ervaart in je lichaam ten gevolge van de verlieservaring, dan is het goed om te kijken of je iemand anders in je netwerk hebt die een momentje de zorg voor je kind kan overnemen. Even de fles kan geven in rust, even de luier kan verschonen in rust of het kind in rust op bed kan leggen. Dit kan al heel veel schelen.

Heb je niemand in de buurt, dan wil het nog wel eens helpen om te aarden. Dit kun je doen door met beide voeten goed recht op de grond te gaan staan. En dan goed te letten op je ademhaling. Dat kan lastig zijn wanneer er door verdriet een blokkade aanwezig is in het lichaam. Het helpt dan om zachtjes liedjes te gaan zingen of te neuriën.

Deze tips gebruikte ik zelf altijd als het nodig was in mijn werk en voor mij werkte deze ontzettend goed. Heb jij ook weleens een situatie als deze meegemaakt en welke tip heeft jou toen geholpen?